της Σημαντήρης Σεβαστής (sokatzou.blogspot.gr)
Μια μέρα έπεφτε ο Ήφαιστος (εξ ου και η πόλις Ηφαιστία) από τον Όλυμπο εκσφενδονισμένος από το θυμωμένο Δία, γιατί τόλμησε να υπερασπιστεί τη μάνα του μέχρι να προσγειωθεί στην «πυρόεσσα» Λήμνο. Έστησε εδώ το εργαστήρι του στο ηφαίστειο Μόσυχλος του νησιού, κοντά στους προέλληνες Σίντιες (σίνεσθαι τους πλησίον δηλ έβλαπταν με τα όπλα τους τους γείτονες τους) που ήταν άγριοι, φωνακλάδες και αφιλόξενοι, όπως λέει ο Όμηρος. Παντρεύτηκε την Καβειρώ και γέννησαν τους Κάβειρους (εξ ου και το ιερό Καβείριον, τόπος μυστηριακών τελετών που αργότερα επεκτάθηκε και στην Σαμοθράκη) που τους έμαθε την τέχνη της μεταλλουργίας. Ούσα στο σταυροδρόμι της θάλασσας η Λήμνος μεταφερόταν εκεί το μετάλλευμα από την Μ. Ασία, το επεξεργάζονταν και πουλούσαν τα όπλα πέριξ του Αιγαίου.Έτσι θα προσγειωθείτε κι εσείς στο αεροδρόμιο ΗΦΑΙΣΤΟΣ στο κέντρο του νησιού. Από εκεί με ταξί (25-30ευρώ) θα πάτε στον προορισμό σας, μπορείτε και να νοικιάσετε άσχετα με τα χιλιόμετρα, με 30 ευρώ ένα αυτοκίνητο και να το κρατήσετε 24 ώρες γυρνώντας το νησί που το μήκος του είναι περίπου 45χιλιόμετρα περίπου με δική σας βενζίνη…
Ηφαιστειογενές νησί με χθαμαλούς λόφους, ο υψηλότερος στα 450 μέτρα, με ακαλλιέργητες κοιλάδες, θίνες, βιότοπους και άπειρους κόλπους. Με τα καταλύματα των κεχαγιάδων, βοσκών των πλουσίων τότε, κτηνοτρόφοι σήμερα, ξεπροβάλλουν στο τοπίο.
Βρε κιαχαγιά, βρε κιαχαγιά περήφανε! Με τις πλατιές λαγάρες, έλα πέρασε, παίξε και γέλασε!
Το καλοκαίρι φαντάζει κατακίτρινη και την άνοιξη καταπράσινη. Ξενοδοχειακές μονάδες ξεπροβάλλουν αλλά κρατά ακόμα την αρχοντιά της. Χαμηλή βλάστηση, δίχως πολλές σκιές αλλά πνιγμένο από τις καλονοικοκυράδες στα λουλούδια. Περπατάς στους δρόμους και στα σοκάκια των χωριών του και δεν χορταίνεις να γεμίζουν τα πνευμόνια από μυρωδιές, αψηφώντας την ψευδαίσθηση της αιωνιότητας αναπνέεις σαν να είναι τελευταία φορά.. Δεν χρειάζεται να κάνει κάποιος κάτι παραπάνω από το να περπατά στα πεντακάθαρα σοκάκια και δρόμους κι να απολαμβάνει τις ευωδιές… Πετρόχτιστα, από ντόπια πέτρα, από ντόπιους μαστόρους φτιαγμένα, στέρεα σπίτια, καλοθεμελιωμένα, κοκκινοσκούφικα με τα κόκκινα κεραμίδια τους.., διαθέτουν ισόγειο, ένα όροφο, μικρό ή καθόλου μπαλκόνι, αξιοζήλευτες σιδεριές, ανάγλυφες παραστάσεις...
Εμφανώς με αγάπη και φροντίδα φτιαγμένα, περιποιημένα, καθαρά, τίποτα το περιττό, τίποτα το άχρηστο. Όλο το νησί αποπνέει αρχοντιά και αξιοπρέπεια, φαίνεται ότι κατοικείται από μερακλήδες. Οι Σαρδές ονομαστές για την ντόπια κουζίνα, ο Κοντιάς το πιο γραφικό χωριό, ο Κότσινας με θέα στο Άγιο Όρος... Το νησί προσφέρεται για ιστιοπλοΐα, σερφινγκ, ποδηλασία, πεζοπορίες, ψάρεμα, κολύμβηση και ηρεμία!! Διαθέτει ανακαινισμένα θερμά λουτρά, στα Θερμά. Τρεις οι σπουδαιότεροι αρχαιολογικοί χώροι που αξίζει να επισκεφθείτε, αφού βεβαιωθείτε ότι είναι ανοικτοί, η Πολιόχνη, με πολιτισμό που μοιάζει πολύ με αυτόν της Τροίας (ο θησαυρός της Πολιόχνης, αρχαιολογικό μουσείο Αθηνών), η Ηφαιστία και το Καβείριο, αλλά και ο αρχαϊκός ναός της Αρτέμιδος στη θέση Αυλώνα (http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=2489). Εδώ διαπράχθηκε η ύβρις να εγκαταλείψουν στον δρόμο για την Τροία τον Φιλοκτήτη κατά προτροπή του Οδυσσέα, διότι δαγκωμένος από φίδι πονούσε φρικτά η κακοφορμισμένη δύσοσμη πληγή του και οι φωνές του έριχναν το ηθικό του στρατού!
Μύρινα , η πρωτεύουσα της Λήμνου… στο μυαλό μου έρχονται συνάμα οι μυρωδιές και οι μύθοι. Καταμεσής του Βόρειου Αιγαίου, κέντρο στις συναλλαγές και στις διαδρομές, την διεκδίκησαν οι Μινωίτες με τον Ραδάμανθυ αφήνοντας τον Θόαντα, γιο του Διονύσου και της Αριάδνης που τους δίδαξε την καλλιέργεια του αμπελιού, να βασιλέψει στο νησί. Ο βασιλιάς της Ιωλκού που τότε επικρατούσε στο νησί, Κρηθέας πάντρεψε την κόρη του Μύρινα μαζί του, για να συμβιβαστούν οι δυο κατακτητές του νησιού και απέκτησαν μια κόρη, την Υψιπύλη. Μα οι γυναίκες του νησιού, οι Λημνιάδες, προσέβαλαν την Αφροδίτη κι αυτή θυμωμένη μαζί τους τις καταράστηκε να μυρίζουν άσχημα και να αποδιώχνουν ερωτικά τους άνδρες τους. Εκείνοι έφεραν γυναίκες από την Θράκη.
Θυμωμένες για την απαξίωση τους μέθυσαν και τους πέταξαν από το ακρωτήρι Πέτασσο στην θάλασσα ή τους δολοφόνησαν στο Ανδροφώνιο, το σημερινό Ανδρώνι (Λήμνια κακά). Ούτε τα μικρά αγόρια δεν γλύτωσαν. Μόνο η Υψιπύλη έσωσε τον πατέρα της ρίχνοντας τον στη θάλασσα μέσα σε ένα πιθάρι που έφτασε στη Χίο, ενώ η ίδια, όταν αποκαλύφθηκε, την έδιωξαν, την πήραν πειρατές και βρέθηκε στη Νεμέα (βλέπε τραγωδία Αισχύλου και Ευριπίδη: Υψιπύλη http://ancient-dromena.blogspot.gr/2010/09/blog-post_28.html). Έτσι ξεπάστρεψαν τους απεχθείς κατακτητές μινωίτες και το σπόρο τους αλλά οι γυναίκες ξέμειναν από άνδρες. Όταν εμφανίστηκαν οι Αργοναύτες (τους κράτησαν δυο χρόνια στο νησί), η Υψιπύλη ήταν ακόμα βασίλισσα κι έδωσε λύση στο πρόβλημα των γυναικών επιτρέποντας τους να κάνουν παιδιά μαζί τους, όπως και η ίδια με τον Ιάσονα, μετά από συμφωνία ότι θα ικανοποιήσουν κάθε γυναίκα άσχετα της ηλικίας της και της εμφάνισης της. Αργότερα για εξαγνισμό λέει ο λήμνιος Φιλόστρατος για εννέα μέρες έσβηνε κάθε φωτιά στο νησί και στα σπίτια και στα καμίνια και στα μεταλλουργία, με πλοίο έφερναν φλόγα από τη Δήλο που τη μοίραζαν σε κάθε εστία (πυρφορία).
Φανταστείτε μια ακρογιαλιά που χωρίζεται στα δυο από ένα όρμο που πάνω του είναι κτισμένο το κάστρο της Μύρινας που έχει ίχνη τείχους από την Μυκηναϊκή, βυζαντινή, μεσαιωνική και οθωμανική εποχή (υπολείμματα τζαμιού). Μέσα θα συναντήσετε ελάφια κ ζαρκάδια που ζουν ελεύθερα κ το χειμώνα, όταν χιονίζει κατεβαίνουν στην πόλη, για να βοσκήσουν στα πάρκα.
Η μία παραλία στα δυτικά λέγεται Ρωμαίικη παραλία. Με εξαίρετα σεμνά νεοκλασικά, ίσα να εξασφαλίζουν τις ανάγκες τους, δίχως έντονη τη νοοτροπία της επίδειξης του πλούτου τους. Μετανάστες στην Αίγυπτο έστελναν λεφτά και τα έκτισαν. Διαμορφωμένη παραλία που συνεχίζεται και μετά το στρατόπεδο μέχρι τον κολπίσκο Ρηχά Νερά, η θεωρούμενη παραλία που προσάραξαν οι Αργοναύτες.
Το κτίριο της αρχιεπισκοπής με το εκκλησιαστικό μουσείο, το πανεπιστήμιο του Αιγαίου, παραδίπλα το αρχαιολογικό μουσείο με τις λίθινες πλάκες του 5ου πΧ που πάνω αναγράφονται οι όροι της υποθήκης των κτημάτων, τα ειδώλια των κιθαρωδών, ένα ολόκληρο εργαστήριο κεραμικής ελληνιστικής εποχής... Παρεμβάλλεται η πόλη με σοκάκια, πεζόδρομο που λειτουργεί με εμπορικά μαγαζιά, με τρεις πλατειές. Πολύ μου άρεσε αυτή με τον πλάτανο και τα τραπέζια του οινομαγειρείου «Ο Πλάτανος».
Αρκετά σπίτια με μακεδονίζοντα αρχιτεκτονικά στοιχεία με φουρούσια και σαχνίσια... Το «Εθνικόν Ξενοδοχείον», το παλαιότερο ξενοδοχείο από το 1851. Πολλά νεοκλασικά, τα περισσότερα διατηρημένα. Ο πεζόδρομος καταλήγει στο μικρό λιμάνι προς τα ανατολικά με λιγοστές ταβέρνες, άπλετη θέα στην θάλασσα και το κάστρο. Τα απογεύματα φτάνουν τα καΐκια και πουλάνε την ψαριά τους. Σε συνέχεια ο τούρκικος γιαλός μόνο κατ` όνομα, διότι τίποτε άλλο δεν συνάδει με το όνομα του. Όπου και να μένει κάποιος στη Μύρινα, μπορεί με τα πόδια να φτάσει στην θάλασσα που είναι πεντακάθαρη.
Ενωμένο πλέον με τη Μύρινα το Ανδρώνι, με τα εξοχικά των πλουσίων και τα χαμόσπιτα του προσωπικού τους, διότι το κάθε υποστατικό είχε τον ψαρά του, τον κηπουρό του. Σημερινή εξαίσια περιοχή με πάρκο, ξενώνες και ξενοδοχεία, όπου μπορείτε να μείνετε και να κατεβαίνετε με τα πόδια στο κέντρο. Αναζητείστε την πηγάδα που γύρω της είναι ακόμα μια συστάδα εξοχικών.
Μην παραλείψετε να φάτε «αυτούδια», φρεσκοζυμωμένα ζυμαρικά, ζεματισμένα με καυτό βούτυρο και σερβιρισμένα με πετιμέζι. Κασπακ`νό, φαγητό Πασχαλινό, αρνί με ρύζι στο φούρνο και κομμάτια ντόπιο φρέσκο τυρί, το μελίχλωρον. Φλωμάρια, χυλοπίτες από λημνιακό αλεύρι. Τα ντόπια τυριά, το καλαθάκι Λήμνου, το μελίχλωρο, η φέτα... Το γλυκό βενιζέλια φτιαγμένα για χάρη του Βενιζέλου από αμύγδαλο, κακάο, ποτό, περιλουσμένα με βανίλια... και βέβαια λημνιακό κρασί.
Κάποτε εδώ ζούσαν 18.000 ένστολοι και αυτό έδινε ζωή και εισόδημα στο νησί. Η δυσκολία στην μετακίνηση και μεταφορά στερεί στο νησί και τουρισμό αλλά και τις συνθήκες να ζήσει κάποιος εδώ. Όλη η γραφειοκρατία διεκπεραιώνεται στη Μυτιλήνη, το άρτιο κτιριακά νοσοκομείο στερείται και από μηχανήματα και από προσωπικό.
Η συγκοινωνία αμφίβολη, όπως λένε οι ντόπιοι το νησί μετακινείται, γι αυτό και αυξάνουν οι ώρες με το πλοίο που περνά Αϊ Στράτη, Ψαρά κλπ δηλ μια γυροβολιά στο Αιγαίο, για να φτάσει μετά από δέκα ώρες στο Λαύριο. Και από Καβάλα υπάρχουν δρομολόγια αλλά ενημερωθείτε έγκαιρα, διότι τα δρομολόγια συνεχώς μεταβάλλονται. Οι ντόπιοι μας είπαν ότι είναι φθηνότερο το εισιτήριο για Μυτιλήνη παρά για Λήμνο, γι αυτό κόβουν για Μυτιλήνη και κατεβαίνουν στη Λήμνο! Αεροπορικά αν κλείσετε νωρίς θα έχετε καλές τιμές αλλά προσέξτε να αφήσετε το αυτοκίνητο σε χώρο στάθμευσης μακράς διαρκείας του Βενιζέλος ή στο Κορωπί, για να σας έρθει φθηνότερα. Από τη Λήμνο θα βρείτε πάμφθηνα αεροπορικά για τα Δωδεκάνησα μιας και η γραμμή επιδοτείται. Ήσυχη ζωή, ασφαλής, ήρεμη, πουθενά δεν νιώθεις απροστάτευτος… άμεση η επαφή με τη φύση… περικλεισμένη από θάλασσα και ανοικτή σε κάθε άνεμο...!
Βιβλιογραφία:
1. Ιλιάδα Ομήρου, μετφρ Καζαντζάκη-Κακριδή
2. Ελληνική μυθολογία, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1986
